Η ηλεκτρονική διαφήμιση αποτελεί ασφαλώς ένα από τα πιο αποδοτικά μέσα προβολής μιας επιχείρησης, ενώ η προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών μέσω διαδικτύου θεωρείται ένα ισχυρότατο εργαλείο του marketing. Όμως, οι προϋποθέσεις της καθορίζονται από το νόμο. Και γιατί πρέπει να γνωρίζουμε το νόμο; Γιατί, αν ο ανταγωνιστής σας γνωρίζει το νόμο και αντιληφθεί το παράνομο της διαφήμισης σας, τότε πολύ εύκολα μπορεί να σας καταγγείλει, με αποτέλεσμα να βρεθείτε αντιμέτωποι με αγορανομικές κυρώσεις και ποινικές ευθύνες.
Ξεκινόντας, η διαφήμιση αποτελεί έκφανση της ελευθερίας της έκφρασης και του δικαιώματος στην πληροφόρηση οπότε και προστατεύεται συνταγματικά (αρ. 14§1 και 5α§1 του Συντάγματος). Τα κύρια νομοθετήματα, δε, που καθορίζουν τους όρους της διαφήμισης είναι:
- “Νόμος για την Προστασία του Καταναλωτή (ν. 2251/1994)”
- H Οδηγία για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο (ενσωματώθηκε με το π.δ. 131/2003)
- “Oι Διατάξεις περί Αθέμιτου Ανταγωνισμού (ν. 146/1914)
Κατ’ αρχάς, μη γελιέστε νομίζοντας ότι επειδή οι ημερομηνίες έκδοσης των νόμων είναι αρκετά παλιές, πάει να πει πως δεν ρυθμίζουν τη διαδικτυακή διαφήμιση. Γιατί, αφενός οι διατάξεις είναι γενικές οπότε μπορούν να ρυθμίζουν κατ’ αρχήν κάθε μορφή διαφήμισης, και αφετέρου αρκετές διατάξεις έχουν τροποποιηθεί ώστε να εναρμονίζονται όσο το δυνατό με τις τεχνολογικές εξελίξεις. Ορίστε, λοιπόν, μερικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε ώστε να μην πέσετε θύμα της ίδιας σας της διαφήμισης:
Διαφήμιση, δεν είναι μόνο η “διαφήμιση”…
Διαφήμιση είναι κατά το νόμο οποιαδήποτε ανακοίνωσε που γίνεται στα πλαίσια της επαγγελματικής – εμπορικής δραστηριότητας με στόχο την προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών (αρ. 9 ν.2251/1994).
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι “ανακοίνωση” αποτελούν φυσικά τα “banners” στα διάφορες ιστοσελίδες, οι ανταλλαγές συνδέσμων, και οι πληρωμένες διαφημίσεις στο Facebook. Διαφημίσεις όμως είναι και οι καμπάνιες Google Adwords, τα videos μέσα από τα οποία η επιχείρηση προωθεί το προϊόντα της, ενώ μπορεί να είναι ακόμα και οι αναρτήσεις στα διάφορα κοινωνικά δίκτυα όπως το Facebook, το Twitter και το Google Plus. Έτσι, μία ανάρτηση στο Facebook η οποία στόχο έχει να προωθήσει ένα προϊόν, μια υπηρεσία, μια προσφορά της επιχείρησης, ή ένα προωθητικό διαγωνισμό θεωρείται κανονικά και με το νόμο (κυριολεκτικά) διαφήμιση. Το ίδιο φυσικά ισχύει για τα e-mails και τα sms!
Blog
Ακόμα μια διαδεδομένη και πολύ πετυχημένη τακτική marketing είναι η επιχείρηση να διαθέτει το δικό της ιστολόγιο (blog). Φυσικά και αυτό είναι κατ’ αρχήν έκφανση της ελευθερίας της έκφρασης και έχετε κάθε δικαίωμα να διατηρείτε ένα ιστολόγιο στο οποίο μπορείτε να γράφετε για τα προϊόντα σας και τις υπηρεσίες σας.
Προσοχή όμως! Ο νόμος απαγορεύει την γκρίζα διαφήμιση ως μορφή παραπλανητικής διαφήμισης. Έτσι, η συγκαλυμμένη διαφήμιση απαγορεύεται από το νόμο ρητά (αρ. 2 περ. α’ π.δ.131/2003). Αυτό σημαίνει στην πράξη ότι αν διατηρείτε ένα ιστολόγιο με σκοπό να προωθείτε τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες σας, το ιστολόγιο αυτό θα πρέπει να φαίνεται καθαρά ότι το κατέχει και το διατηρεί μια συγκεκριμένη επιχείρηση. Σε αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή, το ιστολόγιο παρουσιάζεται ως ανεξάρτητη αντικειμενική πηγή πληροφόρησης-ενημέρωσης, τότε αυτό θεωρείται κατά το νόμο γκρίζα διαφήμιση και άρα παράνομη!
Εφόσον έχετε αποφασίσει να διεξάγετε κάποιο ηλεκτρονικό διαφημιστικό διαγωνισμό (για παράδειγμα μέσω Facebook), τότε εκτός από τις πιασάρικες φωτογραφίες και τις κοινοποιήσεις πρέπει να προσέξετε και τους όρους χρήσης. Ο νόμος ορίζει ότι οι διαφημιστικοί διαγωνισμοί πρέπει να είναι σαφώς αναγνωρίσιμοι, ενώ η πρόσβασης στους όρους συμμετοχής του διαγωνισμοί θα πρέπει να προσδιορίζονται σαφώς και επακριβώς. Δηλαδή, θα πρέπει οι όροι του διαγωνισμού σας να είναι εύκολα προσβάσιμοι ούτως ώστε κάθε συμμετέχων να μπορεί εύκολα να τους διαβάσει. Δεν είναι ανάγκη οι όροι αυτοί να είναι εξαιρετικά τυπικοί ή μακροσκελείς, αρκεί να είναι σαφείς και επακριβείς. Μπορείτε λοιπόν, στις αναρτήσεις του Facebook που αφορούν το διαγωνισμό σας, να έχετε παραπομπή σε κάποιο εξωτερικό σύνδεσμο ο οποίος περιέχει τους όρους, ώστε ο διαγωνισμός σας, εκτός από “πιασάρικος” να είναι και νόμιμος. Τέλος, ο διαγωνισμός δε θα πρέπει να αντίκειται στις διατάξεις περί αθέμιτου ανταγωνισμού (αρ. 1 ν. 146/1914).
Spam Email
Η διαφήμιση μέσω e-mail στους πελάτες ή στους ενδιαφερόμενους μιας επιχείρησης είναι και αυτή εξαιρετικά πρόσφορη και διαδεδομένη. Ωστόσο η μη ζητηθείσα εμπορική επικοινωνία (κοινώς το spamming), θέλει μεγάλη προσοχή. Και αυτό για δύο λόγους. Πρώτον, επειδή τα spam e-mails τις περισσότερες φορές μπλοκάρονται και “μαυρίζονται” από τους παρόχους και δεύτερον επειδή θα πρέπει να η αποστολή τέτοιων e-mail θα πρέπει να είναι σύννομη. Και λέγοντας σύννομη εννοούμε ότι θα πρέπει να αναγνωρίζεται ότι πρόκειται για διαφημιστικό e-mail , να είναι σαφώς αναγνωρίσιμα τα πλήρη στοιχεία του αποστολέα (στοιχεία της επιχείρησης) και να υπάρχει για τον παραλήπτη η δυνατότητα απεγγραφής (opt – out). Εκτός όμως από αυτά θα πρέπει ο αποστολέας να τηρεί και να συμβουλεύεται τα μητρώα επιλογών στα οποία εγγράφονται όσοι δεν επιθυμούν να λαμβάνουν τέτοιου τύπου e-mail. Αντίστοιχα, πρέπει να τηρούνται και οι υπόλοιπες διατάξεις για τα προσωπικά δεδομένα (αρ. 6 ν. 131/2003).
